Në vitin 2003 ai ishte heroi i “Revolucionit të Trëndafilave”. Përmbysi Eduard Shevardnadzen, duke kërkuar demokraci dhe reforma për vendin dhe mishëroi dëshirën për emancipim të disa ish-republikave sovjetike, që rezultoi në të ashtuquajturat “trazira shumëngjyrëshe” kundër Kremlinit. Sot Mikheil Saakashvili, 56 vjeç, president nga 2004 deri në 2013, është njeriu më i dashur dhe më i urryer në Gjeorgji. Për disa ai është një reformator që luftoi kundër korrupsionit, për të tjerë është një tjetër lider që u bë autokrat. Pas tetë vjet mërgimi që e shtyu të ndiqte një jetë të dytë politike në Ukrainë, në vitin 2021 ish-heroi revolucionar u kthye në atdheun e tij dhe u arrestua.
Që atëherë ai ka vuajtur një dënim me gjashtë vjet burg për shpërdorim detyre. Një akuzë politike, sipas tij dhe mbështetësve të tij. Pavarësisht burgimit, ai mbetet forca lëvizëse e Lëvizjes së Bashkuar Kombëtare (UNM), një nga katër forcat opozitare që kanë premtuar të fusin vendin në BE dhe e cila, pas zgjedhjeve parlamentare të së shtunës, refuzoi të njohë fitoren e partisë qeverisëse Ëndrra Gjeorgjiane, e udhëhequr në hije nga miliarderi Bidzina Ivanishvili, i akuzuar për lidhje të dyshimta me Moskën.
Nga qelia e tij Saakashvili fton qytetarët që “të mos humbin kohë” dhe të “demonstrojnë masivisht”. “Vetëm nëse populli gjeorgjian vazhdon të protestojë dhe mbetet i bashkuar, do të shpëtohet”, shkroi ai në intervistën e tij të parë pas votimit, duke iu përgjigjur pyetjeve që “La Repubblica” arriti t’ia dërgonte në burg, me një letër katër faqe të shkruar me dorë.
Çfarë mendoni për zgjedhjet e së shtunës? Çfarë do të thotë për vendin një qeveri e re e Endrrës Gjeorgjiane?
“Së pari, nuk ishin zgjedhje. Nëse autokrati i pazgjedhur (Ivanishvili) arrin të mbajë pushtetin, Gjeorgjia do të pushojë së ekzistuari si një shtet i pavarur”.
Katër grupet pro BE-së, përfshirë UNM-në, garuan veçmas në zgjedhjet parlamentare dhe nuk e emëruan kandidatin e tyre për kryeministër përpara votimit. Mendoni se kjo e ka dobësuar opozitën?
“Unë mund të kisha konsoliduar lehtësisht dhe të bashkoja grupet e ndryshme, por pikërisht për këtë jam në burg dhe nuk më lejuan të bëja fushatë. Nga ana tjetër, votuesit ishin kështu në gjendje të zgjidhnin një alternativë ndaj koalicionit të Ivanishvilit, pa pasur një lider të padiskutueshëm. Dhe, sipas exit poll-eve, me sa duket ata kështu bënë”.
Çfarë marrëdhëniesh ka Ivanishvili me Moskën?
“Ivanishvili raporton drejtpërdrejt tek shërbimet e FSB-së. Një hetim i fundit televiziv tregon se ka një gjeneral rus që është “kuratori” i tij. Për të, Ivanishvili bleu një shtëpi në Moskë dhe gjithashtu një jaht.”
Presidentja Salome Zourabichvili akuzoi Rusinë për një “luftë hibride” kundër Gjeorgjisë. A jeni dakord?
“Jam dakord me të. Rusia u përfshi në mënyrë shumë aktive në fushatën zgjedhore dhe as që u përpoq ta fshihte. Por ne nuk do të lejojmë që Ivanishvili dhe “kuratorët” e tij të Moskës të marrin nën kontroll atdheun tonë”.
Pas rezultatit të votimit, ju u bëtë thirrje gjeorgjianëve të protestojnë. Në vitin 2003 ju udhëhoqët Revolucionin e Trëndafilave. A po bëni thirrje për të nisur një kryengritje të re sot?
“Nëse demonstratat janë të vazhdueshme dhe nëse popullata mbetet e bashkuar, protesta përfundimisht do të gërryejë sistemin. Por nuk duhet humbur kohë. Regjimi do të marrë iniciativën nëse ne nuk e bëjmë. Në Gjeorgji është vendosur një diktaturë dhe reagimet apo raportet ndërkombëtare për mashtrime nuk do të mjaftojnë pa protesta të vazhdueshme masive. Ne duhet të shpëtojmë vendin tonë. Çdo orë është e çmuar. Humbja e kohës është e barabartë me vdekjen”.
A nuk keni frikë nga një “skenar bjellorus”, represion dhe arrestime që do të mbytin disidencën?
“Rezistenca, edhe ndaj forcës ekstreme, është e vetmja mundësi. Njerëzit duhet të tregojnë risi dhe guxim. Vetëm forca popullore mund të na shpëtojë, së bashku me presionin ndërkombëtar”.
Çfarë mendoni për reagimet evropiane ndaj votimeve dhe vizitës së fundit të kryeministrit hungarez Viktor Orbán në Tbilisi?
“Vizita e Orbanit, i cili është edhe presidenti i radhës i BE-së, ishte planifikuar paraprakisht. Është pjesë e një skeme të madhe për të legjitimuar Ëndrrën Gjeorgjiane. Megjithatë, BE-ja duhet të jetë më e qartë në denoncimin e fatkeqësisë që ndodhi në ditën e zgjedhjeve”.
Në të kaluarën ju keni raportuar se jeni helmuar dhe se ndiheni të pasigurt në burg. Keni ende frikë për jetën tuaj?
“Unë vazhdoj të jem në rrezik për jetën time sepse vazhdoj të shihem nga Moska si një simbol që duhet shkatërruar”.
Presidentja Zourabichvili mund t’ju falë, por ka thënë disa herë se nuk do ta bëjë…
“E keni gabim. Dhe shpresoj që pas gjithçkaje që ka ndodhur, ajo do të mendojë përsëri”.
Megjithatë, një pjesë e popullsisë nuk e mbështet idenë. A e kuptoni se keni bërë gabime në të kaluarën?
“Kam zbatuar reforma shumë të dhimbshme që e kanë shndërruar një vend totalisht të korruptuar dhe kriminal në një shtet që funksionon mirë. Natyrisht, duke vepruar kështu, kam prekur interesat e shumë njerëzve të përfshirë në korrupsion dhe krim”. / La Repubblica – Bota.al
