“Tregu i punës në vend po ngadalësohet nga hyrja e tregut global në një cikël të ri”

Flet administratori i “Ritech”, Aleksandër Risilia

Për themeluesin dhe drejtuesin e kompanisë “Ritech”, Aleksandër Risilia, aktualisht në sektorin e IT-së kërkesa për shërbime është në stanjacion, pas periudhës së artë që sektori përjetoi në pandeminë e Covid-19.

Z. Risilia thotë se kërkesa globale për shërbime po orientohet më tepër te risitë teknologjike për sisteme inteligjente.

Si rrjedhojë, rënia e investimeve për shërbime teknologjike ka ndikuar te ngadalësimi i tregut të punësimeve në vend.

Ai rekomandon që është e domosdoshme që edhe programet akademike për përgatitjen e inxhinierëve të rinj të orientohen drejt risive në teknologji.

Si shfaqet ecuria e aktivitetit të kompanisë që ju drejtoni, të ardhurat, kontratat krahasuar me vjet?

Aktualisht, sektori i IT-së është në një fazë stanjacioni pas disa viteve tepër të suksesshme, të nxitura edhe nga një periudhë e fuqishme rritjeje gjatë pandemisë deri në vitin 2022, që disa e konsiderojnë si një flluskë.

Pavarësisht kësaj, kompania jonë ka arritur të ruajë një rritje të qëndrueshme dhe të kënaqshme, duke marrë parasysh sfidat e tregut global dhe lokal.

Ne kemi pasur sukses në diversifikimin e kontratave dhe përmirësimin e proceseve të brendshme, gjë që na ka ndihmuar në ruajtjen e qëndrueshmërisë financiare.

Megjithatë, një nga problemet kryesore mbetet fuqizimi i Lekut, i cili ka krijuar presion mbi eksportuesit, përfshirë ata të shërbimeve IT, duke ulur konkurrueshmërinë e produkteve dhe shërbimeve tona në tregjet ndërkombëtare.

Kjo situatë kërkon një qasje të balancuar për të mbrojtur biznesin nga këto ndikime të jashtme dhe për të ruajtur avantazhet konkurruese në një sektor të sfiduar globalisht.

Si shfaqet kërkesa e bizneseve për investime në teknologji, ka rritje apo rënie të saj? Cilat janë shërbimet risi që sjell kompania?

Në treg, kërkesa për investime në teknologji ka pësuar rënie të dukshme, veçanërisht pas periudhës së pandemisë, kur sektori përjetoi një flluskë të fortë për shkak të dixhitalizimit masiv. Megjithatë, kjo ulje kërkese nuk është uniforme për të gjithë aktorët në treg.

Kompanitë që janë pozicionuar si ofrues të shërbimeve të cilësisë së lartë, dhe jo thjesht suport IT, vazhdojnë të përjetojnë një kërkesë të qëndrueshme nga klientët që kërkojnë zgjidhje teknologjike të avancuara dhe me vlerë të shtuar.

Në këtë kuadër, kompania jonë ka adoptuar një qasje të orientuar drejt risive teknologjike, duke sjellë shërbime të reja që përfshijnë automatizimin inteligjent, implementimin e sistemeve të bazuara në Inteligjencë Artificiale dhe zhvillimin e zgjidhjeve të personalizuara për menaxhimin e të dhënave dhe optimizimin e proceseve të biznesit.

Ky fokus në inovacion dhe përshtatje ndaj nevojave specifike të klientëve na ka lejuar jo vetëm të mbajmë klientët ekzistues, por edhe të tërheqim biznese të reja që synojnë transformimin dixhital të operacioneve të tyre.

Si po ia arrini që me këtë lëvizje të lartë të kapitalit njerëzor, inxhinierëve të IT-së të specializuar në emigracion, të siguroni cilësi shërbimi, por edhe të përmbushni volum kontratash?

Aktualisht, lëvizja e talenteve në emigracion është mjaft e reduktuar, pasi industria globale e IT-së ndodhet në një fazë konsolidimi, duke ulur presionin e konkurrencës ndërkombëtare për rekrutimin e profesionistëve.

Kjo situatë përfaqëson një mundësi të artë për ne, jo vetëm për të tërhequr dhe për të rekrutuar inxhinierët më të mirë të IT-së, por edhe për të përmirësuar bazën tonë të talenteve dhe për të siguruar cilësinë e shërbimeve që ofrojmë.

Strategjia jonë përfshin jo vetëm mbajtjen e talenteve ekzistuese, por edhe zgjerimin në tregje të reja të talenteve, si Maqedonia e Veriut, ku mund të gjejmë profesionistë të kualifikuar dhe me potencial të lartë.

Duke fokusuar burimet tona në rekrutimin dhe zhvillimin e një ekipi të shkëlqyer, ne jo vetëm që mund të përmbushim me sukses volumin e kontratave ekzistuese, por edhe të rrisim kapacitetet për të shërbyer në tregje më të gjera dhe më të kërkuara.

Nisur nga analizat tuaja, çfarë po ndodh në tërësi aktualisht me tregun e punës qofte me burimet njerëzore, por edhe ofertën, si është kërkesa e të rinjve për të punuar në IT, krahasuar me ofertën?

Kërkesa e të rinjve për të punuar në sektorin e IT-së dhe numri i të diplomuarve në këtë fushë kanë vazhduar të rriten në mënyrë progresive, duke reflektuar interesin e lartë për profesionet teknologjike dhe përfitimet që ato ofrojnë.

Kjo rritje është ndihmuar nga programe arsimore të reja, por tregu i punës ka nisur të ngadalësohet për shkak të një cikli ekonomik global në industrinë e IT-së, që ka çuar në ulje të ritmit të punësimeve dhe në një ngopje për disa pozicione specifike.

Në këtë kontekst, ka një nevojë urgjente për të orientuar arsimin drejt themeleve të domosdoshme, si aftësitë bazë të komunikimit të shkruar dhe verbal, si dhe bazat teknike në TI, përfshirë Algoritmikën, Struktura e të Dhënave dhe Mendimin sipas Sistemeve (Systems Thinking).

Këto aftësi themelore jo vetëm që ndihmojnë në ndërtimin e bazës për të zhvilluar njohuri më të avancuara, por edhe i pajisin të rinjtë me kompetenca të qëndrueshme që mbeten të vlefshme, edhe në një treg pune dinamik dhe të paqëndrueshëm.

Cilat janë efektet e përdorimit të Inteligjencës Artificiale, a ka ndihmuar në automatizimin e proceseve të ndryshme dhe në zhvillimin e teknologjive të reja, apo ka krijuar sfida për tregun e punës dhe për burimet njerëzore?

Përdorimi i Inteligjencës Artificiale (IA) në Shqipëri ka filluar të ndikojë pozitivisht në automatizimin e proceseve në sektorë të ndryshëm si financa, shërbimet publike dhe Teknologjia e Informacionit, duke përmirësuar efikasitetin dhe duke reduktuar kostot operacionale.

Gjithashtu, IA ka nxitur zhvillimin e teknologjive të reja dhe rritjen e aftësive konkurruese të kompanive shqiptare në tregjet ndërkombëtare.

Megjithatë, ajo ka sjellë sfida për tregun e punës, pasi kërkon një forcë punëtore më të specializuar, duke krijuar presion për përmirësimin e arsimit dhe trajnimit profesional.

Përveç kësaj, integrimi i IA mund të shkaktojë zhvendosje në disa vende pune tradicionale, por gjithashtu hap mundësi për role të reja në zhvillimin dhe mirëmbajtjen e sistemeve inteligjente, duke bërë të nevojshme një qasje strategjike për të balancuar përfitimet dhe sfidat e saj në burimet njerëzore.

A ka potenciale të mëtejshme zhvillimi, sipas jush, tregu i Teknologjisë së Informacionit në Shqipëri, për të zënë një peshë të rëndësishme në zhvillimin ekonomik?

Tregu i Teknologjisë së Informacionit (TI) ka potencial të jashtëzakonshëm për të luajtur një rol qendror në zhvillimin ekonomik të Shqipërisë.

Teknologjia rrit efikasitetin e burimeve, automatizon proceset dhe krijon një “ekonomi të ideve” ku njohuritë dhe aftësitë bëhen më të rëndësishme sesa burimet fizike, duke nxitur diversifikimin e ekonomisë, krijimin e vendeve të punës dhe reduktimin e papunësisë, veçanërisht për grupmoshat e reja.

Në sektorin publik, TI mund të përmirësojë efikasitetin dhe transparencën, ndërsa në sektorin privat, ndihmon bizneset shqiptare të hyjnë në tregje globale dhe të rrisin konkurrueshmërinë.

Duke tërhequr investime të huaja dhe duke zhvilluar një ekonomi dixhitale me start-up-e të suksesshme, Shqipëria mund të krijojë një avantazh konkurrues afatgjatë, duke u shndërruar në një qendër rajonale për shërbime dhe inovacione teknologjike.