BRUKSEL, 4 tetor /ATSH-DPA/- Ish-kryeministri holandez Mark Rutte mori drejtimin e NATO-s të martën, duke u bërë sekretar i përgjithshëm i aleancës më të fuqishme ushtarake në botë.
Duke zgjedhur liderin holandez – një aleat i vendosur i SHBA-së dhe mbështetës i palëkundur i Ukrainës – 32 vendet e NATO-s zgjodhën një drejtues që pritet të vazhdojë të bëjë presion për mbështetje për Kievin, si dhe për përpjekjet për të forcuar mbrojtjen e vetë aleancës kundër Rusia.
Në një vizitë të paparalajmëruar në Kiev të enjten, Rutte përsëriti mbështetjen e vazhdueshme të aleancës për Ukrainën dhe u zotua se NATO do të mbështesë Kievin.
Si udhëheqës i NATO-s, Rutte duhet mbi të gjitha të sigurojë që uniteti të ruhet brenda aleancës ushtarake.
Natyra e aleancës do të thotë që Rutte do të marrë përsipër një burokraci civile të kundërshtuar nga rreziku, me fuqi të fortë që në fund do të banojë me vendet anëtare dhe, mbi të gjitha, me SHBA.
Paraardhësi i Rutte, Jens Stoltenberg e quajti Mark Rutte “një pasardhës të shkëlqyer”.
Në krye të NATO-s për më shumë se 10 vjet, ish-kryeministri norvegjez u vlerësua për administrimin e tij të qetë të aleancës ndonjëherë të përçarë.
Rutte tha se një nga prioritetet e tij ishte thellimi i partneriteteve me kombet me të njëjtin mendim afër dhe larg që ndajnë vlerat e NATO-s, duke përmendur si shembuj bashkëpunimin me vendet në Azinë Lindore dhe Oqeaninë dhe me Bashkimin Evropian.
Sipas Rutte, ka potencial për të rritur bashkëpunimin NATO-BE në shumë fusha, nga mbështetja e Ukrainës deri te përballja e kërcënimeve hibride.
“Bashkimi Evropian është partneri unik dhe thelbësor i NATO-s,” tha ai të martën në konferencën e tij të parë për shtyp si sekretar i përgjithshëm.
Për shkak të kërcënimeve ushtarake në rritje, sulmeve kibernetike dhe sfidave ekonomike, BE ka emëruar për herë të parë një komisioner evropian për mbrojtjen, duke zgjedhur ish-kryeministrin lituanez, Andrius Kubilius për këtë post.
Rutte tha se ai mirëpret përpjekjet e BE-së për mbrojtjen.
“Unë mendoj se ka një njohje të qartë, si nga ana e NATO-s dhe e Bashkimit Evropian, që ne të dy vlerësojmë një mbrojtje më të aftë evropiane, natyrisht duke qenë plotësuese dhe ndërvepruese me NATO-n”, tha ai.
Rutte mori pjesë në takimet e krerëve të shteteve dhe qeverive të BE-së në Këshillin Evropian për 14 vitet e fundit në rolin e tij si kryeministër holandez.
Ai beson se BE-ja dhe NATO-ja kanë potencialin për të qenë në të njëjtën linjë, ndërsa shtoi se nuk dëshironte të krijonte një strukturë paralele apo të dyfishonte atë që NATO po bënte tashmë.
Një pengesë për marrëdhëniet NATO-BE është fakti që Turqia aleate e NATO-s nuk e njeh Republikën e Qipros, një vend anëtar i BE-së.
Në vitin 1974, Turqia pushtoi pjesën veriore të Qipros – pas një grusht shteti ushtarak të mbështetur nga Greqia. Ishulli që atëherë, është ndarë.
Turqia është i vetmi vend që njeh Republikën Turke të Qipros Veriore si një shtet de fakto – të gjitha shtetet e tjera e konsiderojnë territorin si pjesë të Republikës së Qipros.
Si rezultat, Turqia nuk pranon praninë e Qipros në asnjë kontakt midis NATO-s dhe BE-së, bazuar në “marrëveshjen e Berlin Plus” të vitit 1999 – që parashikon mbrojtje të sigurisë në këmbim dhe akses në informacionin e klasifikuar të NATO-s. //a.i/
